ไปเยี่ยมอาม่าเมืองจีน

ผู้เขียนเดินทางไปเมืองจีนในฐานะเยี่ยมญาติ ได้ไปคลุกคลีและนอนอยู่กับชาวนาในชนบทจีนหลายวัน เรื่องราวในเล่มนี้จึงเป็นเรื่องที่ผู้เขียนได้สัมผัสมาจริงๆ และเป็นสารคดีที่เกี่ยวกับเมืองจีนเล่มเดียวที่ไม่เหมือนใคร เพราะไม่มีเรื่องกำแพงเมืองจีน ไม่มีเรื่องกรุงปักกิ่งมีแต่ภาพสะท้อนของคนชนบทแท้ๆเท่านั้น

ไปเยี่ยมอาม่าเมืองจีน ได้รับรางวัลชมเชยในการประกวดหนังสือดีเด่นประจำปี ๒๕๒๖ โดยกรมวิชาการ กระทรวงศึกษาธิการ ในงานสัปดาห์หนังสือแห่งชาติ


------------------------------------------------- คำนำผู้เขียน -------------------------------------------------

ผมใช้วิธีออกกำลังกายด้วยการเล่นแบดมินตัน จึงได้รู้จักกับนักแบดคนหนึ่งชื่อ เกรียงไกร พิชญพันธุ์ หรือที่มีชื่อจีนว่า จับหยี
จับหยีเป็นคนไทยเชื้อสายจีน เนื่องจากเล่นแบดกันบ่อยจึงทำให้สนิทกัน
อยู่มาวันหนึ่ง จับหยีได้ชวนผมกับคุณสำรอง ปุณโณทก เพื่อนร่วมเล่นแบดอีกคนไปเที่ยว
เมืองจีน
ผมสนใจทันทีเพราะจับหยีบอกว่าเมืองที่จะพาผมไปเป็นชนบทเล็กๆ ของจีน ซึ่งถ้าคิดจะไปเองคงจะไปได้ยากมากเพราะบริษัททัวร์ส่วนใหญ่หรือเกือบทั้งหมดก็ว่าได้ จะพาลูกทัวร์ไปเที่ยวปักกิ่งชมกำแพงเมืองจีนเสียมากกว่าไปเที่ยวตามชนบท
หากผมได้ไปเมืองจีนเหมือนคนอื่นๆ แล้วกลับมาเขียน คงจะไม่มีคนอ่านเพราะมีนักเขียนพากันเขียนหมดแล้ว
แต่ถ้าได้ไปเห็นชนบทจีนแล้วนำมาเขียนก็น่าจะได้รับความสนใจเพราะเป็นช่วงระยะเวลาที่จีนกำลังเริ่มเปิดประเทศให้คนต่างชาติเข้าไปเที่ยว อีกทั้งรัฐบาลเริ่มมีนโยบายให้คนจีนสามารถสะสมได้ด้วย แปลว่ามีสิทธิ์มีทรัพย์สินและรายได้เป็นส่วนตัว ทำมากก็ได้มาก ไม่ต้องเข้ารัฐบาลเหมือนอย่างเคย

เนื่องจากจับหยีมีจุดประสงค์ไปเมืองจีนครั้งนี้ก็เพื่อเยี่ยมอาม่า
ผมจึงตั้งชื่อหนังสือสารคดีเล่มนี้ว่า ไปเยี่ยมอาม่าเมืองจีน

เหตุการณ์ที่ว่านี้ผ่านมากว่า ๓๕ ปีแล้ว (ราวพ.ศ.๒๕๒๔) เราเดินทางจากกรุงเทพฯ ไปพักที่ฮ่องกงก่อน แล้วจึงนั่งรถไฟ แล้วไปเช่ารถตู้ไปยังตำบลเหล่าซังซึ่งเป็นหมู่บ้านเล็กๆ แวดล้อมด้วยทุ่งนากว้าง
ผมได้ไปนอนที่บ้านของอาม่านานหลายวัน ได้พบว่าคนจีนที่อยู่ตามชนบทยากจนมาก
ทำให้เราที่ไปพักต้องลำบากไปด้วย
ลำบากทั้งการนอนในบ้านคอนกรีตเก่าๆ มีหน้าต่างเล็กๆ ลมแทบเข้ามาไม่ได้เลย การอาบน้ำ เราจะต้องใช้จอบขุดดินทุกครั้งเพื่อเอาขันตักน้ำขึ้นมาอาบ
ห้องน้ำห้องส้วมแสนจะสกปรกเพราะเป็นส้วมหลุม
แถมยังเลี้ยงหมูในบ้านอีก โดยผูกเชือกล่ามไว้ที่เสาบ้าน
เศษไม้ แม้แต่ชานอ้อยที่พวกเราคายออกมาและใบไม้ที่ร่วงจากต้นไม้จะมีเด็กแย่งกันเพื่อนำไปตากแดด เพื่อทำเชื้อเพลิงหุงข้าว
เตี่ยของจับหยีสร้างบ้านให้อาม่า จะมีคนมาขอรับจ้างวันละหลายสิบคน ทุกคนไม่เอาเงินค่าจ้าง ขอแค่ค่ากินสองมื้อและบุหรี่หนึ่งซอง
คนจีนแทบทุกคนมีใบหน้าเหี่ยวแห้ง ผอมเหมือนจับกังท่าเรือ เสื้อผ้าแทบไม่มีใส่
ยังมีอื่นๆ อีกมากที่ผมได้ไปเห็น แล้วนำกลับมาเขียน

ไปเยี่ยมอาม่าเมืองจีน ลงพิมพ์เป็นตอนๆ ที่เดลิเมล์วันจันทร์ โดยมี ประพีร์ ปุ้ยพันธวงศ์ เป็นบรรณาธิการ
พอจบได้นำมาจัดพิมพ์เป็นเล่มโดยสำนักพิมพ์หนอน

พิมพ์ครั้งที่ ๒ เพื่อกอรมน.นำไปแจกจ่ายให้ห้องสมุดในกองทัพภาคต่างๆทีเดียวถึง ๗,๐๐๐ เล่ม มาทราบภายหลังว่าเหตุที่ กอรมน.ซื้อหนังสือเล่มนี้ ก็เพราะว่ามีเนื้อหาเป็นไปตามความเป็นจริงว่า ที่เมืองจีนนั้นมีทั้งการทุจริต มีโจรผู้ร้าย และมีความยากจน
เพราะผมเห็นอย่างไรก็เขียนอย่างนั้น การได้ไปเที่ยวจีนเองก็ดีอย่างนี้ ไม่เหมือนกับคนอื่นที่เป็นแขกของรัฐบาล ทำให้เห็นแต่สิ่งดีๆ