บุคคลเพศหลากหลายในระบบกฎหมาย

บทคัดย่อ

เดิมเพศวิถีของบุคคลเพศหลากหลายมักถูกกำหนดให้เป็นความผิดในทางกฎหมาย หรือแม้จะไม่เป็นความผิดทางกฎหมายแต่ก็ไม่ได้มีการรับรองเพศวิถีของบุคคลเพศหลากหลายในทางกฎหมายไว้ แต่ในปลายศตวรรษที่ 20 มีการรับรองสิทธิของบุคคลเพศหลากหลายเพิ่มขึ้นในกฎหมายระหว่างประเทศ รวมทั้งมีความเปลี่ยนแปลงในระดับกฎหมายภายในของประเทศต่าง ๆ อย่างสำคัญใน 2 ประเด็น คือ การรับรองการเปลี่ยนเพศในทางกฎหมายและการรับรองการสมรสของบุคคลเพศหลากหลาย อันเป็นความเปลี่ยนแปลง
ที่นำมาซึ่งการยอมรับความชอบด้วยกฎหมายในเพศวิถีของบุคคลเพศหลากหลาย

สำหรับในระบบกฎหมายไทย แม้จะไม่ได้กำหนดให้เพศวิถีของบุคคลเพศหลากหลายเป็นความผิดทางกฎหมาย แต่ระบบกฎหมายของไทยยังคงจำแนกเพศของบุคคลให้เป็น 2 เพศ ตามเพศกำเนิดอย่างเคร่งครัด โดยไม่เปิดช่องทางให้มีการเปลี่ยนเพศเกิดขึ้นแต่อย่างใด และในส่วนการสมรสก็ยังคงรับรองสถานะทางกฎหมายเฉพาะการสมรสระหว่างคู่รักต่างเพศ โดยการสมรสจะนำมาสิทธิของคู่สมรสตามกฎหมายในหลากหลายลักษณะทั้งในแง่ทรัพย์สิน การดูแล การทำนิติกรรม ความเป็นครอบครัว เป็นต้น แต่โดยที่บุคคลเพศหลากหลายที่ไม่ได้มีคู่รักต่างเพศจะไม่สามารถทำการสมรสตามกฎหมายได้ ข้อจำกัดของระบบกฎหมายไทยส่งผลให้บุคคลเพศหลากหลายต้องเผชิญกับความยุ่งยากในชีวิตประจำวันที่ไม่ได้รับการยอมรับความเป็นบุคคลเพศหลากหลายและการใช้ชีวิตคู่เป็นอย่างมาก