พุทธมนต์พิธี

หลักการและความมุ่งหมายของการสวดมนต์ มี ๒ อย่าง คือ
๑. สัจจกิริยา คือ ทำสัจ ทำการกล่าวอ้างความจริง เช่น อ้างถึงพระพุทธคุณ พระธรรมคุณ และพระสังฆคุณในลักษณะต่างๆ มาเป็นสัจจกิริยา แล้วกล่าวเป็นคำอวยพร ดังเช่น
อิทัมปิ พุทเธ ระตะนัง ปะณีตัง เอเตนะ สัจเจนะ สุวัตถิ โหตุ คือรัตนะคือพระพุทธเจ้าเป็นของประณีตแม้เช่นนี้ ด้วยสัจจะข้อนี้ ความความสวัสดีจงมีเถิด หรืออ้างความจริงด้วยเหตุการณ์และเรื่องราวในชีวิตของตนเอง เช่น นกคุ่มรำลึกถึงพละของพระธรรมคุณแล้วทำสัจจกิริยา หรือพระอังคุลิมาลเถระอ้างว่าตั้งแต่ท่านเกิดมาในอริยชาติแล้ว ท่านไม่เคยฆ่าสัตว์ หรืออ้างเรื่องพระพุทธเจ้าทรงพระประชวรเป็นต้น ครั้งได้ทรงสดับโพชฌงค์ ๗ แล้วหายพระประชวรนั้นมาทำเป็นสัจจกิริยาให้เกิดความสวัสดีแก่ผู้อื่น ดังคำว่า เอเตนะ สัจเจนะ โสตถิ เต โหตุ สัพพะทา ด้วยการกล่าวสัจจะนี้ ขอความสวัสดีจงมีแก่ท่านทุกเมื่อเถิด
๒. เมตตา คือความรักใคร่ มีไมตรีจิตมิตรภาพ แสดงความปรารถนาดีให้ศีลให้พร ถึงแม้ในศัตรูหมู่อมิตรและภูตผีปีศาจ ก็แผ่เมตตาให้ได้ ในขันธปริตต์ และเมตตปริตต์ ภิกษุทั้งหลายที่ถูกอสรพิษทำร้าย แต่พระพุทธเจ้าก็โปรดแนะนำให้แสดงความรักความมีไมตรีจิตมิตรภาพต่ออสรพิษทั้งหลายโดยทั่วไป หรือในกรณียเมตตปริตต์ แม้พวกอมนุษย์ที่แสดงภาพและอารมณ์หลอกหลอนพระภิกษุทั้งหลาย พระพุทธเจ้าก็โปรดแนะนำให้แสดงเมตตาต่อเขาและต้องทำด้วยความจริงใจ และยิ่งแผ่เมตตาไม่เฉพาะเจาะจง ยิ่งมีอานุภาพมาก